donderdag 30 oktober 2008

Boekenfestijn en taalwetenschappelijke afkickverschijnselen


De oogst van het boekenfestijn, minus een mooi boek over de grote wielerklassiekers. Die is niet voor mezelf, maar voor mijn vader met Sinterklaas. Ik kan weer even vooruit, zal ik maar zeggen.

Ook meegemaakt vanochtend:

  • Taalontwikkeling in actie: een allerliefst baby'tje leerde zijn eerste klinker tijdens het wachten aan de kassa. "AAAAAA! AAAAAA-AAA-AAAAAAAAAAAAAA! AAAAAAAAAAAAAAA!!"
  • Een mevrouw die haar veel te vol gestouwde boekentrolley van de trap liet vallen.
  • Een hoopgevend telefoontje van Tempo-Team.
  • Toch geen koffie/thee gedronken met iemand die wel gewoon moest werken :'( ;P
Verder heb ik wederom weinig spannends te melden. Het klopt wat ze zeggen: hoe meer er gebeurt in je leven, hoe minder je de behoefte hebt erover te bloggen. De inspiratie is de laatste tijd gewoon een beetje weg.

====================

Nog even dit. Zijn er meer mensen die het opvalt dat Nederlanders steeds vaker een vorm van het werkwoord 'hebben' gebruiken in de voltooide tijd wanneer ze een vorm van "zijn" zouden moeten hebben? Hier zijn wat voorbeeldjes:

"Als... blah... dan had het heel anders geweest."
"... dan had ik gestorven van de honger."

Ik hoor het de laatste tijd steeds vaker. Ik weet alleen nog niet precies in welke context ik het hoor. Ik vermoed (1) vooral in bijzinnen zoals hierboven, waar de persoonsvorm ver van het voltooid deelwoord staat, en/of (2) en ergatieve werkwoorden (bv sterven), koppelwerkwoorden (zijn, worden, blijven) en werkwoorden met iets van beweging, zoals lopen, fietsen. En volgens mij zeker niet in passieve zinnen, omdat het Nederlands geen vorm van 'worden' gebruikt zoals het Duits, of van 'to be' zoals het Engels, waardoor de passief+voltooid niet van actief+voltooid valt te onderscheiden. Ehm... onduidelijk hè? Dit bedoel ik:

1) Hij is vermoord (geworden)
2) Er ist ermordet worden
3) He has been murdered.

In het Nederlands laat je die 'geworden' normaal altijd weg. Als je in dit geval 'is' zou vervangen door 'heeft' dan krijg je.

1') Hij heeft vermoord.

Opeens lijkt het dus een gewone actieve zin en kun je het onderscheid alleen nog maken door er heel stuntelig 'geworden' achter te plakken.

1'') Hij heeft vermoord geworden.

Dat klinkt dus werkelijk nergens naar en dat kan verklaren waarom je dit fenomeen (nog) niet tegenkomt bij passieve zinnen. Helaas ontbreekt het me nu aan data om er veel zinnigs over te zeggen... Okee, meer vragen dan antwoorden dus, maar ik denk dat er toch wel iets interessants aan de gang is hier. Zou dit invloed kunnen zijn van het Engels, waar alle voltooide tijden een vorm van 'to have' hebben? Als dat zo is, hebben we hier een voorbeeld van invloed op grammatica zelf in plaats van alleen de woordenschat en idioom. Wauw O___O

Voorbeelden zijn welkom, ik wil hier meer van weten :D

====================

Ter afsluiting, een leuk stukje van Kees Torn over woordherhalingen.

1 opmerking:

Anoniem zei

The Crimson petal is wel tof!